Liệu pháp NMN injection therapy: NMN, NAD+ là gì và vì sao “tăng NAD+” được quan tâm?

Bài viết này giúp người không thuộccchuyên ngành y khoa cũng có thể hiểu cơ bản: NMN, NAD+, vì sao NAD+ suy giảm theo tuổi, và bổ sung theo hướng tăng NAD+ có thể mang lại gì theo bằng chứng hiện có. (Imai & Guarente, 2014)

NAD+ là gì?

NAD+ (nicotinamide adenine dinucleotide) là một coenzyme có mặt trong hầu hết tế bào và tham gia trực tiếp vào các phản ứng chuyển hoá tạo năng lượng của cơ thể. (Imai & Guarente, 2014)

Trong sinh học lão hoá, NAD+ còn quan trọng vì là “nguyên liệu” cho các enzyme tiêu thụ NAD+ như sirtuins và PARPs, vốn liên quan đến điều hoà đáp ứng stress tế bào và sửa chữa tổn thương DNA. (Imai & Guarente, 2014)

NMN là gì và liên quan gì đến NAD+?

NMN (nicotinamide mononucleotide) là một tiền chất nằm trong con đường tái tổng hợpNAD+ (salvage pathway), nghĩa là tế bào có thể dùng NMN để tạo lại NAD+ thông qua các enzyme chuyên biệt. (Imai & Guarente, 2016)

Điểm mấu chốt của cách tiếp cận “tiền chất” là giúp cơ thể tự tổng hợp NAD+ nội bào theo cơ chế điều hoà sinh học vốn có, thay vì cố “đưa NAD+ vào thẳng” và kỳ vọng nó tự đến đúng mô đích. (Imai & Guarente, 2016)

Vì sao NAD+ suy giảm theo tuổi?

Nhiều bài tổng quan ghi nhận mức NAD+ có xu hướng giảm trong quá trình lão hoá, và sự suy giảm này có thể liên quan đến rối loạn chức năng ty thể và các thay đổi sinh học đi kèm tuổi tác. (Imai & Guarente, 2014)

Một số tổng quan cũng nhấn mạnh rằng NAD+ và hoạt tính sirtuin giảm theo tuổi, và đà giảm có thể nặng hơn trong bối cảnh béo phì hoặc lối sống ít vận động. (Kane & Sinclair, 2018)

Ở mức cơ chế, enzyme CD38 được mô tả là một “NADase” quan trọng và có nghiên cứu cho thấy CD38 tăng theo tuổi có thể góp phần vào hiện tượng giảm NAD liên quan lão hoá. (Camacho-Pereira et al., 2016)

Vì sao trục NAD+ – sirtuin khiến NMN được quan tâm?

Mốc nghiên cứu nền tảng năm 2000 cho thấy Sir2 là một histone deacetylase phụ thuộc NAD, góp phần đặt nền cho hướng nghiên cứu về mối liên kết giữa NAD, sirtuin và tuổi thọ. (Imai et al., 2000)

Imai và Guarente mô tả mối liên kết NAD+–sirtuin như một cặp đôi, hàm ý khi NAD+ giảm, hoạt tính sirtuin có thể bị ảnh hưởng và làm gián đoạn một số cơ chế duy trì “độ bền sinh lý” theo thời gian. (Imai & Guarente, 2016)

Ở góc nhìn can thiệp lão hoá thực hành, nhiều tác giả vẫn nhấn mạnh nền tảng như hạn chế calo và tập luyện, đồng thời xem nhóm “tăng NAD” (tiền chất NAD, hoạt hoá sirtuin) là hướng tiềm năng nhưng cần bằng chứng người chặt chẽ. (Kaeberlein, 2015)

“Bổ sung tăng NAD+” nghĩa là gì?

Vì NAD+ bản thân không dễ trở thành một “chất bổ sung” theo cách đơn giản, nên hướng nghiên cứu phổ biến là dùng tiền chất NAD như NR hoặc NMN để cơ thể tự tái tổng hợp NAD+. (Tsubota, 2016)

Tsubota cũng nêu quan điểm rằng NR/NMN là các hợp chất tự nhiên hứa hẹn để tăng mức NAD trong cơ thể, nhưng cần đánh giá nghiêm túc về an toàn, sinh khả dụng và hiệu quả trên người. (Tsubota, 2016)

Liệu pháp NMN injection therapy có gì khác so với NAD+ truyền trực tiếp?

Khi NAD+ đưa trực tiếp máu, cần hiểu rằng tồn tại hệ enzyme chuyển hoá NAD+ ngoại bào (ví dụ CD38 và các ecto-enzymes khác), nên câu chuyện “tăng NAD+ đúng trong tế bào/mô đích” không đơn giản chỉ là truyền vào. (Gasparrini et al., 2021)

Nói cách khác, lý do nhiều người quan tâm liệu pháp NMN injection therapy là vì NMN là tiền chất, về mặt sinh học phù hợp với logic “cơ thể tự tổng hợp NAD+ nội bào”, trong khi NAD+ ngoại bào có thể bị biến đổi trước khi tạo ra hiệu quả mong muốn ở mô đích. (Imai & Guarente, 2016)

Bằng chứng trên người hiện nói gì về NMN?

Bằng chứng nhất quán hơn hiện nay là NMN có thể làm tăng các hàm lượng NAD+ trong máu trong một số thử nghiệm đối chứng. (Morifuji et al., 2024)

Tuy nhiên, khi tổng hợp nhiều thử nghiệm, các systematic review/meta-analysis cho thấy: NMN có thể boost NAD+ máu, nhưng phần lớn kết cục lâm sàng về chuyển hoá (đường huyết, lipid toàn diện, thành phần cơ thể…) chưa cải thiện rõ ràng và nhất quán, vì vậy không nên diễn giải quá mức theo hướng “trẻ hoá toàn diện”. (Zhang et al., 2024)

Tóm lại, nếu ví NAD+ như một “nguồn lực vận hành” của tế bào, thì NMN là nguyên liệu để cơ thể tái tạo NAD+ theo con đường sinh học tự nhiên, và đó là lý do “Liệu pháp NMN injection therapy” được quan tâm trong nhóm liệu pháp tăng NAD+. (Imai & Guarente, 2016)

Nhưng ở thời điểm hiện tại, phát biểu an toàn nhất theo bằng chứng là: NMN có dữ liệu tốt hơn cho mục tiêu tăng NAD trong máu, còn các tuyên bố về “chống lão hoá rõ rệt”, “tăng cơ”, “trẻ hoá” vẫn cần thêm nghiên cứu chất lượng cao, dài hạn, đo đa mô đích. (Zhang et al., 2024)

Tài liệu tham khảo

• Camacho-Pereira, J., Tarragó, M. G., Chini, C. C. S., Nin, V., Escande, C., Warner, G. M., … Chini, E. N. (2016). CD38 dictates age-related NAD decline and mitochondrial dysfunction through an SIRT3-dependent mechanism. Cell Metabolism, 23(6), 1127–1139.
• Gasparrini, M., Vanoni, M. A., & Ziegler, M. (2021). Enzymology of extracellular NAD metabolism. Cellular and Molecular Life Sciences, 78, 175–190.
• Imai, S., Armstrong, C. M., Kaeberlein, M., & Guarente, L. (2000). Transcriptional silencing and longevity protein Sir2 is an NAD-dependent histone deacetylase. Nature, 403(6771), 795–800.
• Imai, S., & Guarente, L. (2014). NAD+ and sirtuins in aging and disease. Trends in Cell Biology, 24(8), 464–471.
• Imai, S., & Guarente, L. (2016). It takes two to tango: NAD+ and sirtuins in aging/longevity control. npj Aging and Mechanisms of Disease, 2, 16017.
• Kaeberlein, M. (2015). Healthy aging: The ultimate preventative medicine. Aging, 7(12), 1009–1010.
• Kane, A. E., & Sinclair, D. A. (2018). Sirtuins and NAD+ in the development and treatment of metabolic and cardiovascular diseases. Circulation Research, 123(7), 868–885
• Morifuji, M., et al. (2024). Ingestion of β-nicotinamide mononucleotide increased blood NAD+ levels, maintained walking speed, and improved sleep quality in older adults in a double-blind randomized placebo-controlled study.
• Tsubota, K. (2016). The first human clinical study for NMN has started in Japan. npj Aging and Mechanisms of Disease, 2, 16021.
• Zhang, J., et al. (2024). Efficacy of oral nicotinamide mononucleotide supplementation on glucose and lipid metabolism for adults: A systematic review with meta-analysis on randomized controlled trials. Critical Reviews in Food Science and Nutrition.